De wet kent voor ex-echtgenoten en ex-partners (van een geregistreerd partnerschap) een onderhoudsplicht. Degene die niet afdoende in zijn of haar eigen onderhoud kan voorzien, de onderhoudsgerechtigde, kan aanspraak maken op een bijdrage van de ander, de onderhoudsplichtige.

Wanneer heeft u recht op partneralimentatie? Of wanneer moet u betalen?
Degene die onvoldoende eigen inkomen heeft, kan partneralimentatie vragen. Of dat ook daadwerkelijk betaald kan worden, hangt af van de financiële draagkracht van de andere ex-partner. Daarbij speelt ook eventuele kinderalimentatie een rol: die gaat voor boven partneralimentatie. Resteert na betaling van kinderalimentatie geen draagkracht, dan is er geen ruimte voor partneralimentatie.

Hoogte partneralimentatie

U kunt onderling afspraken maken over de hoogte van de partneralimentatie. Lukt dat niet, kan de rechter op verzoek een bijdrage vaststellen. In theorie wordt er rekening mee gehouden dat de onderhoudsgerechtigde zelf inkomen kan verwerven, de verdiencapaciteit. In de praktijk wordt vlak na de echtscheiding alleen naar de cijfers gekeken.

De onderhoudsplichtige heeft mogelijk nog andere lasten die ook betaald moeten worden. Na de scheiding moet wellicht nog een aantal huwelijkse schulden, de hypotheek van de echtelijke woning en kinderalimentatie worden betaald. Dat zal zijn weerslag hebben op de hoogte van de partneralimentatie: anderzijds de onderhoudsgerechtigde heeft er ook belang bij dat schulden en de hypotheek worden betaald. NB: om € 50,= af te kunnen lossen zal de onderhoudsgerechtigde al bijna € 90,= bruto alimentatie moeten ontvangen: daarover moet immers ook belasting worden betaald. Betaalt de onderhoudsplichtige die € 50,=, dan ‘kost’ dat de onderhoudsgerechtigde maar € 30,= bruto partneralimenatie…. de keuze lijkt dan niet zo moeilijk, toch?

Naast de draagkracht van de onderhoudsplichtige is ook de behoefte van de onderhoudsgerechtigde van belang. Als vuistregel wordt vaak gehanteerd 60% van het netto gezinsinkomen minus de behoefte van de kinderen aan kinderalimentatie. Is het gezinsinkomen bijvoorbeeld € 3.000,=, de behoefte van de kinderen € 600,= dan is de behoefte van de ex-partners 60% van (€ 3.000,= -/- € 600,=) = € 1.440,=. Heeft de onderhoudsgerechtigde zelf inkomen, bijv. € 500,=, dan wordt dat er vanaf gehaald en is de resterende behoefte € 940,= netto.

Bijstandsuitkering

Als een van beide ex-partners een bijstandsuitkering ontvangt, zal de sociale dienst doorgaans verlangen dat diegene partneralimentatie (en kinderalimentatie) vraagt. Kan dat niet omdat bijvoorbeeld afstand is gedaan van het recht op partneralimentatie, heeft de sociale dienst desondanks het eigen recht om de bijstandsuitkering te verhalen op de ex-partner. Wel kan men gekort worden op de uitkering omdat men afstand heeft gedaan van het recht op partneralimentatie. Doe dat dus niet te snel….

Gevolgen partneralimentatie

Over de partneralimentatie is de ontvanger inkomstenbelasting verschuldigd: het wordt gezien als inkomen. Ook dient de ontvanger over dat inkomen een eigen bijdrage Zorgverzekeringswet te betalen! Houdt daarmee dus rekening. De onderhoudsplichtige daarentegen kan de betaalde alimentatie aftrekken voor de inkomstenbelasting, maar…. die teruggave wordt veelal weer bij de te betalen alimentatie opgeteld en levert dus een hogere draagkracht voor partneralimentatie op.

Vanaf 1994 heeft een alimentatiegerechtigde gedurende 12 jaar recht op partneralimentatie, tenzij er geen kinderen zijn en het huwelijk/ geregistreerd partnerschap korter dan 5 jaar heeft geduurd. Van degene die alimentatie ontvangt mag wel worden verwacht dat hij of zij probeert een eigen inkomen te verwerven en zo in zijn of haar eigen onderhoud probeert te voorzien. Het recht op alimentatie eindigt eerder als de alimentatiegerechtigde weer trouwt, gaat samenwonen of als in een overeenkomst of rechterlijke uitspraak een kortere looptijd is bepaald.

Alimentatie vanaf 1 januari 2020

Voor ex-echtelieden die na 1 januari 2020 de echtscheiding aanvragen gaan andere regels gelden per 1 januari 2020. De duur van de partneralimentatie bedraagt vanaf dan maximaal de helft van de duur van het huwelijk of geregistreerd partnerschap als dat niet langer dan 10 jaar heeft geduurd, met een maximumduur van 5 jaar. Een ex-partner krijgt in zo niet geval dus slechts alimentatie voor de helft van de tijd dat het huwelijk of partnerschap duurde. Bent u bijvoorbeeld 6 jaar getrouwd geweest, dan moet u of uw ex-partner 3 jaar partneralimentatie betalen.

Er zijn 3 uitzonderingen op de nieuwe regels:

• Als echtgenoten samen kinderen hebben, stopt de verplichting om partneralimentatie te betalen pas als het jongste kind 12 jaar is geworden.
• Heeft het huwelijk of geregistreerd partnerschap 15 jaar of langer  geduurd? Als de alimentatiegerechtigde binnen 10 jaar AOW ontvang duurt de alimentatieplicht totdat de ontvanger AOW krijgt.
• Zijn de ex-partners geboren op of voor 1 januari 1970 en duurde het huwelijk of geregistreerd partnerschap langer dan 15 jaar en ontstaat het recht op AOW na meer dan 10 jaar, dan is de alimentatieduur 10 jaar.

Alimentatie vastgesteld of afgesproken na 1 juli 1994 tot 1 januari 2020

• ex-partners hebben samen kinderen: partneralimentatie duurt maximaal 12 jaar 
• er zijn geen kinderen en het huwelijk duurde langer dan 5 jaar: partneralimentatie duurt maximaal 12 jaar 
• er zijn geen kinderen en het huwelijk duurde korter dan 5 jaar: partneralimentatie duurt net zolang als het huwelijk duurde.

Verlenging partneralimentatie

Komt een alimentatiegerechtigde in ernstige problemen als de alimentatie stopt? Dan kan men u de rechter verzoeken de periode te verlengen. Partijen kunnen ook samen een kortere of langere periode afspreken. Dit moet men dan vastleggen in een echtscheidingsconvenant of overeenkomst.

Stoppen partneralimentatie als situatie ex-partner wijzigt

Degene die alimentatie betaalt, kan daarmee stoppen als de ex-partner:

• zelf weer genoeg inkomsten heeft om van te leven, ofwel zelf in zijn/ haar behoefte kan voorzien, 
• met een ander trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat samenwonen “als ware men gehuwd”;
• overlijdt.

Alimentatie veranderen of stoppen via de rechter

Een wijziging of beëindiging van alimentatie via de rechter begint altijd met een verzoekschrift. Hierbij heeft u een advocaat nodig.